برچسب: شعر

گفت‌وگوی بامداد جنوب با «بهاره محمدی» درباره اثر جدیدش:

میم حرف اول مرگ است.

داود علیزاده

من

هزار سال

هزار قلب

به دامنت سنجاق کرده‌ام!

اما

مرگ به من بخشنده‌تر بود

با دو بال فراخ

از بار زنده‌گی

رهایم کرد.(بهاره محمدی)

این روزها انتشارات «نشر آثار برتر» مجموعه شعر سپید «میم حرف اول مرگ است» را از «بهاره محمدی» منتشر کرده است. این کتاب، نخستین اثر این شاعر است؛ هر چند او پیش‌تر به عنوان نویسنده داستان کوتاه در مجموعه‌داستان کولی‌ها شرکت داشته است. به‌مناسبت انتشار کتاب وی گفت‌وگوی کوتاهی با او داشته‌ایم تا مخاطبان تا حدودی با این شاعر و مجموعه شعر «میم حرف اول مرگ است» آشنا شوند.

لطفا در شروع خودتان را برای مخاطبان معرفی بفرمایید؟

من متولد ۱۳۵۶ شهرستان محلات هستم، دوره کارشناسی زبان و ادبیات انگلیسی را گذرانده‌ام و سال‌های اخیر در کلاس‌های آنلاین نویسندگی (منیرو روانی‌پور) نیز شرکت کردم و مجموعه داستانی با نام داستان «کولی‌ها» با همکاری وی چاپ کردیم که سهم من از آن داستان کوتاهی بود.

خانم محمدی بفرمایید چه شد که سراغ شعر رفتید؟

شاید بهتر است بگویم که شعر سراغ من آمد. زبان من همیشه با بقیه آدم‌ها فرق می‌کرد. نه این که بهتر باشد نه! فقط از همان کودکی ردپای شعر، میان زندگی‌ام دیده می‌شد. مثلا «کفش» برایم فقط کفش نبود، دو بال رنگی بود که مرا به هر چه می‌خواستم می‌رساند. قاصدک‌ها و باران و خرمالو و درخت شاتوت برایم پیام‌آور عشق و سادگی بودند و خشت‌های گِلی و پرده‌های صورتی رنگ نشانه‌ روزگار خوش کودکی. بعدها با اشعار فروغ فرخزاد آشنا شدم به‌طوری که او را خدای شعر خودم می‌دانم. به نظرم بیشتز از شاعران دیگر روی من تاثیر گذاشت و باعث شد که به دنیای پر رمز و راز شاعران ترغیب شوم.

شما نگاه لطیفی به جهان دارید. برداشت من این است که شما سرایش را غریزی می‌دانید و جوششی از درون، با این حال چطور شد که تصمیم گرفتید شعرهایتان را منتشر کنید؟

اوایل فقط برای خودم می‌نوشتم. کم کم میل به دیده شدن در من قوی‌تر شد و نوشته‌هایم را با دیگران به اشتراک گذاشتم. منتظر شنیدن انتقادات و پیشنهادات بودم؛ حتی تشنه‌ تعریف و تمجید! در این دوره به کم و کاستی‌های شعرها پی بردم و همیشه دنبال ساده‌نویسی بودم؛ البته مورد قبول خیلی‌ها نبوده و نیست؛ اما این سبک نوشتن را می‌پسندم.

درباره مجموعه شعر «میم حرف اول مرگ است» توضیحاتی برای مخاطبان بفرمایید به ویژه درباره عنوان کتاب؟

از ۱۰ سال قبل گردآوری این مجموعه را شروع کردم. درباره کلمه‌ «مرگ» که در عنوان کتاب و همچنین در شعرها تکرار شده است، باید بگویم بار معنایی منفی ندارد. مرگ همیشه نجات دهنده است و تنها راه رهایی است. انتخاب نام کتاب و طرح جلد، با همین منظور بوده است و افق روشن که در پشت جلد دیده می‌شود، نشانه‌ ذره‌های باقیمانده‌ امید است و میل به زندگی.

اگر قرار باشد حرف اصلی و جان کلام شعرهایتان را مختصر اشاره کنید، روی کدام مولفه‌ها دست می‌گذارید؟

حرف اصلی‌ام که در واقع سرخط تمام شعرها هم نیز هست، زنان، دغدغه‌ها و تکالیف زنانه‌شان است که به عنوان «مشق» از آن‌ها یاد کردم. حال و هوای کتابم زنانه‌نویسی مطلق و مشکلات و دغدغه‌های آن‌هاست. روایت دنیای مردسالارانه‌ای است که در هاله خیانت زندگی زنان را دربرمی‌گیرد، آن‌ها را تا مرز وانهادگی سوق می‌دهد. البته سعی‌ کردم این نگاه را به صورت غیرمستقیم به مخاطب انتقال دهم. مثلا در اشعار من «زنِ دوم» در عشق مثلثی به سایه تشبیه شده و مشخصه‌اش رژ قرمز هست و یا پرده‌های صورتی و کودکی در واقع بازتاب دوران معصومیتی است که از دست رفته.

آیا فکر نمی‌کنید این نگاه بسیار یک‌طرفه باشد؟

به‌هر حال به‌عنوان یک زن و با شناختی که از دنیای زنانه دارم، میل داشتم دغدغه‌های زنان را بازگو کنم. از همین رو، روی این مولفه ها تاکید کردم؛ اما این به معنای نگاه یک‌سویه و یک‌طرفه نیست. هر چند شاید این بعد پررنگ‌تر باشد؛ چراکه من از دیدگاه یک زن به این جریان نگاه کردم وگرنه این دیوی (خیانت) است که هر آدمی را گرفتار می‌کند و مرد و زن ندارد.

شده که به سمت وسوی شعرهای کلاسیک هم گرایش داشته باشید و یا بخواهید در آن سبک ها نیز شعر بسرایید؟

باید بگویم من با حافظ بزرگ شدم و در ابتدا با قوانین قافیه و عروض آشنایی پیدا کردم و سبک نوشتاری کلاسیک. چند شعر هم با این سبک دارم و علاقه‌ام به این سبک زیاد است؛ اما با این که کلمات را محدود به قوانین و چارچوب خاصی کنم مخالفم. حتی گاهی شکل کلمات را هم تا جایی که دستور زبان اجازه بدهد، تغییر می‌دهم؛ مثلا زندگی – زنده‌گی و یا از نشانه‌گذاری‌ها و آرایش خطوط استفاده می‌کنم که در سبک کلاسیک متداول نیست. به نظرم شعر باید مثل رود جاری باشد، در مسیر خودش.

از نسل خودتان کدام شاعران را دوست دارید؟ و آثار کدام شاعران را دنبال می کنید؟

از شاعرهای هم نسل خودم زنده‌یاد «الهام اسلامی» را خیلی می‌پسندم و همچنین اشعار زنده‌یاد «نجمه زارع» و «غلامرضا بروسان» اشعار «سابیر هاکا» «گروس عبدالملکیان» و «افشین یداللهی» هم عالی هستند، من طرفدار سبک ساده‌نویسی هستم در عین حال که حرف‌های زیادی برای گفتن دارند، حقایق تلخ اجتماع و دردها و مشکلات جامعه را به وضوح بیان می‌کنند. در واقع نوعی تلخ‌نویسی را می‌پسندم که مشخصه سبک رئال است،

در گفت‌وگو به فروغ فرخزاد و تاثیری که برشما گذاشته است یاد کردید. فکر می‌ کنید وجه تمایز فروغ چه بود؟

وجه تمایز فروغ با دیگر شعرای هم نسل خود و معاصر، تازه بودن و به‌روز بودن آثار اوست، طوری که هرگز کهنه نمی‌شوند، نه کلمات و نه سبک نوشتاری او. ساده‌نویسی‌اش در عین بار معنایی قوی، مشخصه  فروغ است و من گمان می‌کنم؛ حتی نسل‌های بعد از ما هم این جمله‌ام درباره فروغ را تائید خواهند کرد.

به عنوان سخن پایانی یکی از شعرهایتان را بفرمایید؟

منم آن کوبه‌ فولادی/ خموش مانده اما/ بر یگانه دنیایی که / به هیچ کجا/ راه نداشت!

 

بامداد جنوب ۵ اردیبهشت ۹۸

جوایز ادبی می‌تواند ویترین معرفی نویسندگان گمنام باشد.

تهران تا تورنتو؛ مروری بر جوایز ادبی این‌ روزها

داود علیزاده

هرساله جوایز ادبی متعددی تحت عناوین جشنواره، مسابقه و … برگزار می‌شود. این فعالیت‌ها در صورت برگزاری صحیح و داوری منصفانه می‎‌توانند در معرفی چهره‌های مستعد و جدید ادبی کمک قابل‌توجهی داشته باشند؛ هرچند ترکیب تکراری و یک‌نواخت داوران، شرکت برخی عوامل نشر در ترکیب داوری در سال‌های اخیر تردیدی بر استحکام و اثرگذاری این جوایز وارد کرده است؛ بااین‌حال در این گزارش مروری داشته‌ایم بر آخرین جوایز ادبی در حال برگزاری که همچنان مهلت ارسال اثر به آن‌ها باقی مانده است. لازم به ذکر است که جوایز ادبی همچون بوشهر، آب، خاتم و… نیز در مراحل پایانی خود به سرمی‌برند که در این گزارش به آن‌ها پرداخته نشده است.

جشنواره ملی نمایشنامه‌نویسی میرزاآقا تبریزی

نخستین جشنواره ملی نمایشنامه‌نویسی «میرزاآقای تبریزی» (جایزه ایوب آقاخانی) یکی از رویدادهای ادبی در حال برگزاری است. در این رویداد تلاش شده تا جایزه صرفا به نام فردی که مرحوم شده نامگذاری نشود و شورای سیاست‌گذاری جشنواره این دوره را به نام ایوب آقاخانی نامگذاری کرده که یکی از ارکان نمایش‌نویسی ایران است. این جشنواره از سوی انجمن مردم‌نهاد دانش‌آموختگان تئاتر تبریز با محوریت تبریز و آذربایجان، در دو بخش ترکی و فارسی برگزار می‌شود. این جشنواره با هدف تاکید بر نقش تاریخی- فرهنگی تبریز در شکل‌گیری ادبیات نمایشی مدرن ایران و تولید محتوا بر اساس فرهنگ آذربایجان راه‌اندازی شده است.

رویکردهای جشنواره مبنی بر دو رویکرد تاریخی و معاصر است. موضوع نمایشنامه ارسالی باید در یکی از رویکردهای تاریخی یا معاصر درباره پدیده‌های تاریخی، جغرافیایی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، مدیریتی، زیست‌محیطی، مذهبی، آیینی، اسطوره‌ای، حماسی، علمی، هنری، فلسفی، ادبی و ورزشیِ تبریز یا آذربایجان باشد. هر نویسنده می‌تواند حداکثر دو نمایشنامه به دبیرخانه ارسال کند. نمایشنامه‌های ارسالی از نظر زمان نگارش، چاپ، اجرای عمومی و جشنواره‌ای محدودیتی ندارد. جایزه رتبه اول در هر دو بخش ترکی و فارسی تندیس جشنواره و دیپلم افتخار و پنج میلیون تومان وجه نقد است. رتبه‌های دوم هر بخش سه میلیون تومان و رتبه‌های سوم یک‌میلیون تومان جایزه خواهند گرفت. دبیرخانه جشنواره پنج نمایشنامه نامزد از هر بخش ترکی و فارسی را پس از طی مراحل لازم و بدون حق تالیف به‌صورت «مجموعه نمایشنامه» منتشر خواهد کرد.

متقاضیان می‌توانند نمایشنامه‌های خود را تا پایان اردیبهشت‌ماه از طریق سایت جشنواره به نشانی  www.tabrizdrama.ir ارسال کنند. پنج نامزد دریافت جایزه در دو بخش ترکی و فارسی ششم تیرماه اعلام می‌شوند و اختتامیه جشنواره همزمان با روز قلم (چهاردهم تیر) برگزار خواهد شد.

مسابقه داستان کوتاه جشنواره تیرگان

جشنواره تیرگان جشنواره هنری و فرهنگی چهارروزه است که به‌صورت دوسالانه در تورنتو کانادا برگزار می‌شود. دبیرخانه جشنواره تیرگان و کافه‌لیت از نویسندگان علاقه‌مند دعوت می‌کنند که داستان‌های کوتاه خود را به زبان فارسی برای شرکت در بخش مسابقه داستان کوتاه تیرگان ۲۰۱۹ ارسال کنند. بررسی داستان‌های دریافتی در سه مرحله از سوی گروه داوران صورت می‌گیرد و سه داستان به‌عنوان آثار برتر انتخاب خواهند شد. جوایز این رویداد ادبی به این شرح است: نفر اول: ۵۰۰ دلار جایزه نقدی، تندیس آرش کمان‌گیر و لوح تقدیر. نفر دوم: ۳۰۰ دلار جایزه نقدی و لوح تقدیر. نفر سوم: ۲۰۰ دلار جایزه نقدی و لوح تقدیر.

داستان‌های راه‌یافته به مرحله نهایی پس از ویرایش در مجموعه‌ای به‌نام داستان‌های کوتاه تیرگان منتشر خواهند شد. هر نویسنده می‌تواند فقط یک داستان کوتاه ارسال کند و با ارسال داستان به مسابقه داستان‌نویسی تیرگان، نویسنده اجازه چاپ و انتشار آن را به جشنواره واگذار می‌کند.

علاقه‌مندان می‌توانند تا هشتم اردیبهشت ۹۸ آثار خود را از طریق سایت مسابقه تیرگان به نشانی www.tirgan.ca ارسال کنند.

جشنواره ادبی روایت انقلاب

نخستین دوره جایزه مردمی و ادبی «شهید سیدعلی اندرزگو» در شهریور سال ۱۳۹۸ برگزار می‌شود. دبیرخانه جایزه از کلیه نویسندگان، مترجمان و ناشران در سه گروه: ۱) داستان بلند، رمان و شعر بزرگ‌سال. ۲) داستان کودک و نوجوان و ۳) روایت تاریخ دعوت می‌کند آثار ادبی خود را با درون‌مایه «مبارزه ادبی با تحریف تاریخ معاصر» و «بیان حقایق و روشنگری درباره رژیم پهلوی» به دبیرخانه جایزه شهید سید علی اندرزگو ارسال کنند. همه آثار تولیدی اعم از نشر و بازنشر در سال‌های ۹۶، ۹۵ و ۹۷ که دارای درون‌مایه مدنظر جایزه باشند، می‌توانند در این جایزه شرکت کنند. پدیدآورندگان می‌بایست دو نسخه از آثار خود را تا نیمه اردیبهشت ۱۳۹۸ به دبیرخانه جایزه به نشانی: تهران، خیابان انقلاب، خیابان دوازدهم فروردین، خیابان شهدای ژاندارمری، پلاک ۱۴۰ با کد پستی: ۱۳۱۴۶۷۳۸۸۴ ارسال کنند.

پنجمین دوره جایزه ادبی «فرشته»

شهرکتاب «فرشته» پس از برگزاری چهار دوره «جایزه ادبی فرشته» و با توجه به حضور جوانان علاقه‌مند به حوزه‌های داستان‌نویسی و عکس، تصمیم بر آن گرفت تا پنجمین دوره‌ از این اتفاق فرهنگی هنری را با موضوع «جاده» در دو بخش داستانِ کوتاه و عکس و با هدف کشف و معرفی استعدادهای درخشان، ترویج فرهنگ کتابخوانی، ترویج زبان فارسی و ضرورت نگاهی متفاوت به عکاسی برگزار کند. با این هدف و پس از بررسی‌های کارشناسی، کاوه فولادی‌نسب، حسن محمودی و آرش صادق‌بیگی؛ اعضای هیات انتخاب و ناهید طباطبایی، علی خدایی و شیوا ارسطویی داوران بخش داستان کوتاه پنجمین دوره «جایزه فرشته» خواهند بود. مهلت ارسال آثار از یکم دی‌ماه ۱۳۹۷ تا پایان روز ۳۱ فروردین‌ماه ۱۳۹۸ خواهد بود. لازم به ذکر است ارسال آثار به دبیرخانه جایزه ادبی فرشته به‌منزله واگذاری حقوق این آثار به شهرکتاب فرشته است. علاقه‌مندان برای حضور در این جایزه آثار خود را باید از طریق سایت جایزه ادبی فرشته به نشانی www.jayezefereshteh.org ارسال کنند.

در مورد جوایز هم، جایزه منتخب هیات‌داوران برای نفر اول در بخش عکس و داستان شامل تندیس «جایزه فرشته»، لوح تقدیر، بن خرید شهرکتاب و جایزه نقدی در نظر گرفته‌شده است. همچنین جایزه ۱۰ نفر برگزیده هیات‌داوران، لوح تقدیر به همراه بن خرید شهرکتاب. چاپ ۱۰ اثر برگزیده نهایی بخش عکس و ۱۰ نفر نخست بخش داستان در کتاب و برگزاری نمایشگاه عکس برگزیدگان نهایی هیات‌داوران پس از مراسم اختتامیه خواهد بود.جایزه ادبی فرشته پس از یک دوره تجربه چهارساله، از امسال به‌صورت بین‌المللی برگزار می‌شود. مراسم اختتامیه جایزه فرشته، خردادماه ۱۳۹۸ در تهران برگزار خواهد شد.

پنجمین دوره مسابقه ملی «افسانه‌ها»

پنجمین دوره مسابقه ملی «افسانه‌ها» با محوریت گونه‌های فانتزی، علمی تخیلی و وحشت در دو بخش اصلی و جنبی برگزار می‌شود. در بخش اصلی، آثار کوتاه و بلند در سه ژانر فانتزی، علمی تخیلی و وحشت برای دبیرخانه مسابقه ملی افسانه‌ها ارسال می‌شود و درنهایت در هر شاخه یک نفر برگزیده اعلام خواهد شد (اثر کوتاه فانتزی، اثر بلند فانتزی، اثر کوتاه وحشت، اثر بلند وحشت، اثر کوتاه علمی تخیلی و اثر بلند علمی تخیلی).

در بخش جنبی هم آثار در این شاخه‌ها رقابت می‌کنند: فیلمنامه و نمایشنامه (درام) که در سه ژانر نام‌برده رقابت می‌کنند و یک برنده خواهد داشت. بخش جنبی نویسنده‌ نوجوان که یک نفر برنده خواهد داشت و نفرات دوم و سوم نیز دارد (برای نویسندگان ۱۵ سال به پایین). گفتنی است برنده‌ این بخش تحت آموزش و راهنمایی تا زمان چاپ اولین اثر قرار خواهد گرفت. بخش جنبی تصویرگری (سبک‌ها و انواع) در سه ژانر نام‌برده که یک برنده خواهد داشت. دبیر مسابقه ملی افسانه‌ها پوریا شرح‌دهی است. علاقه‌مندان تا ۳۱ فروردین ۹۸ مهلت دارند آثار خود را از طریق سایت جشنواره به نشانی www.afsaneha.org ارسال کنند.

جشنواره نقد داستان کوتاه «حیرت»

دومین دوره جشنواره دوسالانه تحلیل و نقد داستان کوتاه «حیرت» برگزار می‌شود. این جشنواره در دو بخش آزاد و ویژه را در برمی‌گیرد. بخش ویژه، مختص تحلیل و نقد داستان‌های منتشرشده در شماره‌های اول و دوم سالنامه «داستان کوتاه خلاقانه سال (حیرت)» است. متقاضیان تا پایان فروردین‌ماه ۱۳۹۸ مهلت دارند آثار خود را از طریق سایت جشنواره به نشانی www.heyratfestival.ir ارسال کنند. مرحله نخست داوری این رویداد نیز تیرماه ۱۳۹۸ صورت می‌گیرد.

نتایج نهایی و معرفی ۱۰ نقد برتر جشنواره تحلیل و نقد داستان کوتاه «حیرت» شهریورماه ۱۳۹۸ اعلام خواه شد که از ۵ تحلیل و نقد برتر در بخش آزاد و ۵ تحلیل و نقد برتر در بخش ویژه معرفی و تقدیر خواهد شد.

سومین جشنواره سراسری دانشجویی داستان کوتاه «زاینده‌رود»

معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی واحد اصفهان با همکاری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان سومین دوره جشنواره سراسری دانشجویی داستان کوتاه زاینده‌رود را برگزار می‌کند. علاقه‌مندان به شرکت در جشنواره می‌توانند در بخش‌های ویژه با موضوع زاینده‌رود، آزاد و داستان کوتاه با موضوع اختیاری شرکت کنند. یک بخش ویژه دانشجویان ایرانی خارج از کشور نیز به بخش‌های جشنواره اضافه‌شده است.

در بخش آزاد، برای نفر اول ۴۰ میلیون ریال، نفر دوم ۳۰ میلیون ریال و نفر سوم ۲۰ میلیون ریال در نظر گرفته‌شده و به نفرات چهارم تا هفتم نیز جوایزی اهدا می‌شود. در بخش زاینده‌رود ۳۰ میلیون ریال، داستان کوتاه کوتاه ۱۰ میلیون ریال و دانشجویان ایرانی خارج از کشور ۱۰ میلیون ریال در نظر گرفته‌شده است.

برگزاری کارگاه‌ها و نشست‌های داستان‌خوانی در سطح شهر اصفهان، اصفهان‌گردی و داستان‌خوانی در اماکن تاریخی شهر و بزرگداشت یک داستان‌نویس پیشکسوت ازجمله برنامه‌های جنبی جشنواره به شمار می‌رود.

مهلت ارسال آثار به سومین دوره جشنواره سراسری دانشجویی داستان کوتاه زاینده‌رود تا پایان فروردین ۱۳۹۸ خواهد بود. ثبت‌نام در جشنواره از طریق سامانه ثبت‌نام جهاد دانشگاهی واحد اصفهان به نشانی reg.jdisf.ac.ir انجام می‌شود و علاقه‌مندان می‌توانند آیین‌نامه و جزئیات مربوط به جشنواره را در این سامانه مشاهده کنند.

انتشار بامداد جنوب ۱۹/۱/۱۳۹۸